Page 33 - Corporate Governance Business Proposal Magazine Cover

FİZİK

Musa ÇİNİ Ahmet Hamd Gökbayrak Fen L ses

B r d ğer kazanım. su dalgalarında kırınım olayının dalga boyu ve yarık gen şl ğ le l şk s n bel rler .
Su dalgalarında kırınım deney ve g r ş m deney le lg l çok detay çermeyen fakat d kkat çeren sorular
gelmekted r. B razcık b lg yle b r net artırab leceğ m z b r konu.
Su dalgalarında kırınım doğrusal dalgaların bell b r aralıktan geçerken da reselleşmes olayıdır. Yarık gen şl ğ

dalga boyuna göre yeter nce küçük olduğunda kırınım net gözlen rken dalga boyuna hemen hemen eş t
olduğunda ancak gözleneb lmekted r. Bu olayda dalga boyunu etk leyen faktörler değ şt rerek (hız ortamın
der nl ğ yle, frekans kaynağın t treş m sayısını değ şt rmes yle dalga boyu değ şt r leb l r. )yarık gen şl ğ
arasındak durumu ayarlayıp kırınımın gözlenmes ç n neler yapılab leceğ yorumlanmalıdır.

Su dalgalarında g r ş m olayını açıklayacak olursak ;
G r ş m desen n n ç zerek b r tepeyle b r tepen n karşılaştığı (ç ft tepe) b r tepeyle b r çukurun karşılaştığı
(düğüm) noktalarını göstereb lmel d r. Öğrenc ler m z matemat ksel hesaplamalara g rmeden g r ş m
desen ndek gözlenen dalga katarlarının ve düğüm ç zg ler n n yerler n göstermeler gerek r. Kaynaklar

arasında oluşab lecek toplam dalga katarı ve düğüm ç zg s sayısının artması ya da azalmasının yalnızca dalga
boyuna ve kaynaklar arası uzaklıklara bağlı olduğunu fark etmel d r. Dalga boyu azaldığında ç zg ler n sayısının
arttığını kaynaklar arası uzaklık arttığında daha çok ç zg gözleneb leceğ n b lmel d r.
SORU-4

B r öğrenc yapmış olduğu deneylerle tasarladığı yaylı sarkaç ve bas t sarkacın per yotlarını Dünya’da
ölçtüğünde sırasıyla Ty, Tb olarak ölçmüştür. F z ksel özell kler n değ şt rmeden aynı deneyler s mülasyonla
yeryüzü yer ne Ay yüzey nde gerçekleşt rseyd Tb ve Ty per yotlarının değerler lk durumlarına göre nasıl
değ ş rd ?

Burada öğrenc m z ,b r öncek bölüm olan Kütle Çek m konusunda
Gezegen n çek m vmes n n g=G .M/R olduğunu hatırlayarak gezegen n
kütles ve yarıçapına a t değerler değ ş rse çek m vmes n n de

değ şeceğ n unutmamalıdır. Ayda çek m vmes dünyadak nden küçük
olduğundan bas t sarkacın per yotu artar.
Aynı şek lde Yaylı Sarkacın da farklı gezegenlerde b le çalıştırıldığında
gezegen n çek m vmes nden per yotunun etk lenmeyeceğ ne d kkat
etmel d r.

Bu şek lde asansör ç nde b r bas t sarkaç çalıştırılacak olsa ; asansör
duruyorken ya da sab t hızla hareket ed yorken bas t sarkacın per yodu
değ şmez.

Asansör yukarı doğru g derken hızlanırsa sarkacın vmes artacağından
per yotu azalır.
12.sınıf f z k ders Kasım ve Aralık aylarındak kazanımlara d kkat ederek
benzer sorular çözerek rahatlıkla soru kaçırmadan hedef n ze b r adım
daha yaklaşab l rs n z. Tüm öğrenc ler m ze başarılar d l yorum.

31