Page 32 - Corporate Governance Business Proposal Magazine Cover

FİZİK

Musa ÇİNİ Ahmet Hamd Gökbayrak Fen L ses

'Yay sarkacı ve Bas t Sarkacın per yodu le lg l hesaplamalar yapar' kazanımını b r soruyla nceleyel m.
SORU-2

Yer çek m vmes n n 10 m/solduğu ve sürtünmeler n hmal ed ld ğ b r ortamda b r ucundan tavana asılmış olan
esnek b r yayın d ğer ucuna 4 kg kütlel noktasal b r c s m asılarak düşey doğrultuda bas t harmon k hareket
yapması sağlanıyor. C sm n t treş m per yodunun ,bas t harmon k hareket yapan 0,5 m uzunluğundak b r bas t
sarkacın salınım per yoduna eş t olması sten yor.

Buna göre , yayın esnekl k sab t kaç N/m d r?
A) 20 B )40 C ) 60 D)80 E) 100
İlg l soruda ver ler yer ne yazarak per yotları eş tled ğ m zde ;
T=2π √m/k le (T a m e k kel mes ndek sesl harfler atarak kodlama yapab l r z.) yaylı sarkaçta Per yot

hesaplayab l r z. Y ne Bas t sarkaçta T=2π √L/g le (Tolga ) Bas t Sarkaç ‘ta Per yot hesaplarız. Bu k fadey
b rb r ne eş tled ğ m zde
2π √m/ k = 2π √L/g
4/k = 0,5 / 10 k=80 bulunur.

Tüm sürtünmeler n hmal ed ld ğ b r ortamda şek ldek özdeş ve kütleler eş t X,Y ve Z c s mler ; yayların
denge konumlarından eş t m ktarda çek l p serbest bırakıldıktan sonra ; X ve Z c s mler düşey doğrultuda , Y
c sm se eğ k düzlem yüzey ne paralel doğrultuda bas t harmon k hareket yapmaktadır.

SORU-3

Buna göre , X,Y ve Z c s mler n n t treş m
frekansları arasındak l şk nasıldır?

Yayların peşpeşe (ser bağlama)bağlandığında toplam (Eşdeğer) esnekl k katsayısı azalırken ,yan yana

bağlandığında (Parelel bağlama) toplam esnekl k katsayısı artar. Yan X veY yaylarının esnekl k sab tler aynı
ken Z n nk daha küçüktür. Dolayısıyla (Tamek ) T= 2π √m/k fades nde per yot (k) esnekl k sab t yle ters
orantılı olduğundan Z n n per yodu X ve Y den büyüktür. Frekans per yotla ters orantılı olduğundan cevap C d r.

Burada b rden fazla yay varken per yot nasıl hesaplanacağı b l nmel d r. yayların bağlanma durumlarına göre;
1)Yaylar Ser se : 1/k = 1/k+ 1/k +1/k
T 1 2 3

2)Yaylar Parelel se: k =k + k+ k
1 2 3

İfadeler kullanılarak tek b r yay g b b rl kte hareket ederken oluşan etk n yay sab t hesaplaması yapılmalıdır.

30